„Nawet kiedy zdaję sobie sprawę ze swojej małości, nie czuję, aby ucieleśniało ją to, co zrobiłem (rzeczy wartościowe, jak sądzę, a w każdym razie lepsze od tego, co robili inni), lecz lekkość, z jaką przypisywałem sobie umiejętność dokonania czegoś, czego jeszcze nie dokonano.”
„Psikus” Domenico Starnone
 |
| foto: Wydawnictwo W.A.B. |
Domenico Starnone to włoski pisarz, dziennikarz i scenarzysta. Obecnie kojarzony jest przez szerokie grono polskich czytelników przede wszystkim za sprawą swej żony Anity Rai, która opublikowała, pod pseudonimem Elena Ferrante, tetralogię neapolitańską. Choć Starnone cieszy się we Włoszech sporą popularnością (w 2001 roku otrzymał najbardziej prestiżową nagrodę literacką Premio Strega za powieść Via Gemito), a jego książki często są filmowane, polscy wydawcy dopiero teraz, po sukcesie książek Anity Rai, sięgają po twórczość autora, a ta zdecydowanie jest warta uwagi.
Bohaterem powieści „Psikus” jest siedemdziesięciopięcioletni Daniele Mallarico, słynny ilustrator, którego rysunki zdobiące bajki dla dzieci wygrywały liczne konkursy, a jego samego uczyniły rozpoznawalnym i chętnie zatrudnianym przez wydawców we Włoszech artystą. Daniele na prośbę swojej córki, która wraz z mężem wyjeżdża na kilka dni z Neapolu do Cagliari (podróż Betty i Saveria, poza wymiarem służbowym, ma również służyć naprawie małżeńskich relacji), ma zaopiekować się czteroletnim wnukiem – Mario. Chłopiec, jak na swój wiek, jest zaskakująco rezolutny, samodzielny i dojrzały. Jego doskonałe maniery, a także umiejętności oraz bogata wyobraźnia i szeroki zasób słownictwa budzą w dziadku podziw, ale również irytację.
Domenico stara się pogodzić obowiązki zawodowe (zlecenie na zilustrowanie opowiadania Henry’ego Jamesa) i opiekę nad wnukiem. Niestety zaangażowanie mężczyzny w pracę prowadzi do licznych nieporozumień. Mario, jak każdy czterolatek jest żywiołowy, głośny i lubi płatać figle, a jego żarty są często wyjątkowo wyrafinowane. Spotkanie z wnukiem jest dla Domenica okazją do przeanalizowania dotychczasowego życia i jego stosunku do córki/rodziny. Mężczyzna cały czas szukał usprawiedliwienia dla swojego chorobliwego zaangażowania w pracę. Zaniedbywał żonę i dziecko, pozorował chęć uczestniczenia w ważnych dla Włochów sprawach, konfliktach, pragnął poświęcić się dla sztuki. Tymczasem, podczas kilkudniowego pobytu w Neapolu, Domenico uświadamia sobie, że tak naprawdę jego postępowaniem zawsze kierował strach przed trudami codzienności, a także obawa, że jednak jego talent nie jest aż tak unikatowy, jak sądzą inni.
Bohater wpada w pewnego rodzaju pułapkę. Całe życie był przekonany o swojej wyjątkowości, o tym, że jest predysponowany do wielkich czynów, że osiągnie sukces. Jego marzenia częściowo się spełniły, ale sława, bogactwo i uznanie otoczenia zawsze wymagają poświęceń, dokonania wyboru. Domenico przedłożył sztukę, swoją twórczość nad życie rodzinne. Spotkanie z niezwykle uzdolnionym wnukiem zasiewa w nim wątpliwości odnośnie do jego własnych zdolności. Pobyt w Neapolu, w mieszkaniu, które niegdyś zajmował z rodziną wywołuje z kolei bolesne wspomnienia, mężczyznę zaczynają nawiedzać duchy przeszłości.
„Psikus” to gorzka opowieść o chorobliwej ambicji, potrzebie zaistnienia za wszelką cenę, o tym, że kariera i sława wymagają poświęceń. Każdą podjętą decyzję należy ważyć i dogłębnie analizować, gdyż często to, co tracimy wraz z upragnionym sukcesem bywa o wiele istotniejsze, niż pięć minut uznania ze strony świata. Domenico nie potrafi porozumieć się z dorosłą córką, relacja z wnukiem też pozostawia wiele do życzenia. Po śmierci żony, gdy odnalazł jej pamiętnik, przekonał się, że jego nieposkromione ambicje przyczyniły się do tego, iż zaniedbywana kobieta oddawała się licznym romansom by po prostu poczuć, że żyje. Zlecenia w pewnym momencie przestają spływać do ilustratora, a i wymagania wydawców ulegają zmianom. Czy bohater będzie potrafił pogodzić się z końcem kariery i z perspektywy czasu właściwie ocenić podejmowane przez siebie decyzje? Bardzo ciekawa i ważna lektura. Serdecznie polecam.
Za egzemplarz do recenzji dziękuję Wydawnictwu W.A.B., Grupie Wydawniczej Foksal.
„Psikus” Domenico Starnone
tłumaczenie: Katarzyna Skórska
tytuł oryginału: Scherzetto
data wydania: 18 kwietnia 2018
ISBN: 9788328053489
liczba stron: 260
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz