"Zielone migdały, czyli po co światu Kurdowie" Paweł Smoleński

"Wyobraź sobie: sala w jakiejś tajnej rezydencji, długi stół, a przy nim ministrowie spraw zagranicznych i szefowie tajnych policji z Iranu, z Turcji, z Iraku i z Syrii. Dzieli ich wszystko, nienawidzą się i chętnie przegryźliby sobie tchawice. Ale zebrali się dlatego, że łączy ich tak zwany problem kurdyjski, wspólnie mogą nam dopiec o wiele bardziej niż w pojedynkę. Zostawiają więc na boku wszystkie różnice, Arab brata się z Persem, Syryjczyk ściska dłoń Turkowi. Mają cel nadrzędny: spacyfikować Kurdów."

wypowiedź Historyka, "Zielone migdały, czyli po co światu Kurdowie" Paweł Smoleński

foto: archiwum własne

Kurdystan to kraina podzielona między Turcję, Irak, Syrię i Iran, nazwy tej używa się również w odniesieniu do Regionu Kurdystanu - autonomicznej jednostki administracyjnej, będącej federalnym podmiotem Iraku. Region Kurdystanu obejmuje prowincje As- Sulajmanijja, Dahuk i Irbil oraz częściowo Dijalę, Niniwę i Kirkuk. Stolicą autonomii jest Irbil.

Paweł Smoleński pochyla się w swoim reportażu, "Zielone migdały, czyli po co światu Kurdowie" nad trudnymi losami Kurdów. Opowiada barwnie o ich historii, nieudanych politycznych sojuszach, stałym dążeniu do niepodległości, a także o czasach współczesnych, w tym o walce z Państwem Islamskim. Jest to jednocześnie sentymentalna podróż autora do krainy, którą darzy nieskrywaną sympatią. Reporter opisuje jednak sprawy kurdyjskie jak dobry przyjaciel wspominając nie tylko zalety tego dzielnego ludu, ale przytaczając również wady i problemy z jakimi boryka się ten autonomiczny region. 

Dzięki reportażowi poznajemy elementy narodowej mitologii Kurdów, bulwersującą operację Saddama Husajna - Al-Anfal, mającą znamiona ludobójstwa (za takowe jest uznawana w Norwegii, Szwecji i Wielkiej Brytanii), historię wojen w Zatoce oraz wycieńczającego bratobójczego konfliktu między Dżalalem Talabanim a Masudem Barzanim.

Ta książka to również galeria interesujących postaci. Na jej kartach spotkać możemy między innymi artystę malarza - Sulejmana Szakira, którego obraz zdobi salę posiedzeń parlamentu irackiego Kurdystanu, kolekcjonera i sprzedawcę antyków - Muhammada Almaniego oraz bojowniczkę o wolność - Mużdę Fatah Tofiq.

Wśród trudnych tematów poruszanych przez autora czytelnik znajdzie również informacje na temat klitoridektomii, która na szczęście w 2011 roku została całkowicie zakazana na mocy prawa. Jest obecnie praktyką nielegalną i ściganą jako przestępstwo.

Reportaż "Zielone migdały, czyli po co światu Kurdowie" dostarcza szeregu cennych informacji na temat Kurdów i ich dziedzictwa, przy czym nie bez znaczenia jest sposób ujęcia tematu przez autora. Paweł Smoleński pisze tak, iż czytelnik ma wrażenie, że oto siedzi w herbaciarni ze starym przyjacielem, który powrócił z dalekiej wyprawy i opowiada fascynujące historie. Lekko, czasem z przymrużeniem oka, co nie umniejsza ich wagi. Gorąco polecam.